Βιβλιογραφικές Πηγές

Ελληνική βιβλιογραφία

  • Αντωνοπουλος Ζ.Β. (2003). Υδραυλική περιβάλλοντος και ποιότητα επιφανειακών υδάτων. Εκδ. Γιαχούδη, Θεσσαλονίκη.
  • Γεράκης, Π.Α., Σ. Τσιούρης & Β. Τσιαούση (2007).  Υδατικό καθεστώς και βιωτή υγροτόπων-Προτεινόμενη ελάχιστη στάθμη λιμνών και παροχή ποταμών Μακεδονίας και Θράκης. Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων (ΕΚΒΥ), Θεσσαλονίκη.
  • Δημόπουλος Π., Bergmeier, E., Θεοδωρόπουλος, Κ., Fischer, P. & Τσιαφούλη, Μ. (2005). Οδηγός Παρακολούθησης Τύπων Οικοτόπων και Φυτικών Ειδών στις Περιοχές του
  • Δικτύου Natura 2000 με Φορείς Διαχείρισης στην Ελλάδα. Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων,ΥΠΕΧΩΔΕ.
  • Δημόπουλος, Π., Χατζηρβασάνης, Β., & Ζόγκαρης, Σ. (Επιμέλεια Έκδοσης) (2010). Αειφόρες Παρόχθιες Ζώνες: Οδηγός Διαχείρισης (μετάφρασή και προσαρμογή στην Ελληνική Γλώσσα). (Αρχική εκδοτική ομάδα: D.Arizpe, A.Mendes, & J.Rabaca). Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Τμήμα Διαχείρισης περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων. Αγρίνιο.
  • Ευρωπαϊκή Ένωση (2000). Οδηγία 2000/60 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2000 για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων.
  • Ζαλιδης Γ.Χ., Crisman T.L. & Γερακης Π.Α. (Εκδ.) (2002). Αποκατάσταση Μεσογειακών Υγροτόπων. ΥΠΕΧΩΔΕ / Ελληνικό Κέντρο Υγροτοπων-Βιοτόπων. Θέρμη, Θεσσαλονίκη.
  • Ζανάκη, Κ. (1996). Έλεγχος ποιότητας νερού. Εκδόσεις Ίων. Αθήνα.
  • Ζόγκαρης, Σ. (1999). Αποκατάσταση ενδιαιτημάτων για την ορνιθοπανίδα. Στο Βιβλίο: «Συνοπτικός Οδηγός για τη Διαχείριση των Πουλιών και των Βιοτόπων τους / Διαχείριση Βιοτόπων Ορνιθοπανίδας». Επιμέλεια: Χατζηλάκου, Δ., σελ. 252- 262.  ΥΠΕΧΩΔΕ / ΕΟΕ.
  • Ζόγκαρης, Σ., Χατζηρβασάνης, Οικονόμου, Α. Χατζηνικολάου, Γ., Γιακουμή, Σ. & Δημόπουλος, Π. (2007). Παρόχθιες Ζώνες στην Ελλάδα: Προστατεύοντας τις παραποτάμιες οάσεις ζωής. Ειδικές Εκδώσεις ΕΛΚΕΘΕ. Σελ. 96.
  • Ζόγκαρης, Σ. (2009). Μετα-πυρικές επιπτώσεις απειλούν τους υγρότοπους της ΒΔ Αττικής. Η Φύση (Περιοδικό της Ελληνική Εταιρείας Προστασίας της Φύσης, Αθήνα),  126: 25-28.
  • Ζόγκαρης, Σ., Σκουλικίδης, Ν., Οικονόμου, Α.Ν., Μπόμπορη, Δ., Γκίνη, Μ., & Στεργίου, Κ.Ι. (Επ.) (2015). Η Οδηγία 2000/60 και η προστασία των Εσωτερικών Υδάτων: Έρευνα και Προοπτικές. ΙΘΑΒΙΠΕΥ, ΕΛΚΕΘΕ, Αθήνα, 70 σελ.
  • Καμαρινού, Δ. (2000). Βιωματική Μάθηση στο Σχολείο (Γ. Έκδοση). Ιδιωτική Έκδοση.
  • Κατεργιαννάκης, Σ, Μπίμης, Χ., Μπώκου, Δ., Παπασεραφείμ, Β., Πελτάκης, Κ. (2010). Διαχείρισης Ομβρίων. Τεχνική επιτροπή ΕΔΕΥΑ. 23 σελ. [Καλή ανάλυση του ζητήματος στην Ελλάδα].
  • Καπάκος Ι., & Ζόγκαρης, Σ. (2016). Τα κεφαλόπουλα στα εσωτερικά νερά της Ελλάδας. Η Φύση (Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης), 152: 40-45.
  • Κουσουρης Θ. Σ. (1998). Το Νερό στη φύση, στην ανάπτυξη, στην προστασία του περιβάλλοντος. Μονογραφίες Θαλάσσιων Επιστημών. Εθνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών. Αθήνα.
  • Κατσαδωράκης Γ. & Παραγκαμιάν Κ. (2006). Οι υγρότοποι του Αιγαίου. WWF-Ελλας, Αθήνα, 28 σελ.
  • Μαυρίδου Α., Βανταράκης Α., Ευστρατίου Μ., & Βαγιωνά Μ. (2014). Μικροβιολογία & Επιδημιολογία Νερού. Ιατρικές Εκδόσεις Π. Χ. Πασχαλίδης. 
  • Μοντεσάντου, Β. (1999). Σημειώσεις λιμονολογίας: Ποτάμια Υδροσυστήματα. Πανεπηστήμιο Αθηνών, Τμήμα Βιολογίας: Τομέας Οικολογίας και Ταξινομικής.
  • Μαντζαβελλας Α. & Ζαλιδης Γ., Γερακης, Π.Α. & Νταφης, Σ. (Συντονιστές). (1995). Κριτήρια αναγνώρισης περιοχών ως υγρότοπων. ΕΚΒΥ. Θεσσαλονίκη.
  • Μπελαβίλας, Ν., Βαταβάλη,Φ. (2009). Πράσινο και ελεύθεροι χώροι στην πόλη. Οδηγός για το Περιβάλλον, WWF-ΕΛΛΑΣ.
  • Πατσιά, Α. & Λαζαρίδου, Μ. (2011). Η ποιότητα του νερού μέσα από την Οδηγία 2000/60/ΕΚ: Οδηγός για τα βενθικά μακροασπόνδυλα των ρεόντων υδατών της Ελλάδας. Εκδόσεις Ίων.
  • Παπαδάκης, Α. (2014). Πως τα όμβρια ύδατα μετατρέπονται σε σημαντικό παράγοντα ρύπανσης. Ιστοσελίδα «Περιβαλλοντική Υγιεινή & Δημόσια Υγεία – Ιστότοπος ενημέρωσης για επόπτες Δημόσιας Υγείας. Ανάρτηση: 5 Δεκεμβρίου, 2014. Epoptes.wordpress.com.
  • Οικονομίδης, Π. Σ. (2009). Ψάρια εσωτερικών υδάτων.  Στο: Λεγάκις, Α. και Π. Μαραγκού (επιμ.) Το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας. Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία, Αθήνα. [Ερμηνευτικός κατάλογος των απειλούμενων ειδών ψαριών]
  • Τερζής, Ε. (2009). Διαχείριση Απορριμμάτων. Οδηγός για το Περιβάλλον, WWF-ΕΛΛΑΣ.
  • Χατζημπίρος Κ., Παναγιωτίδης Π., & Καρακατσάνη Ρ. (2006). Λεξικό Οικολογικών και Περιβαλλοντικών Όρων. Εκδ. Σταφυλίδη.
  • Χατζηνικολαου Γ. (2007). Επίδραση διαχειριστικών πρακτικών στην ποιότητα νερού και στην οικολογία των ποταμών της Ελλάδας. Ο Πηνειός (Θεσσαλίας) ως ειδική περίπτωση μελέτης. Διδακτορική Διατριβή. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Σχολή Θετικών Επιστημών, Τμήμα Βιολογίας, Τομέα Ζωολογίας.[Υποδειγματική διατριβή με σημαντικό θέμα για την διαχείριση ποταμών].
  • Φλογαΐτη, Ε. (1993). Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Αθήνα: Ελληνικές Πανεπιστημιακές Εκδόσεις,. Επανέκδοση : Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 1998, Επανέκδοση: Αθήνα: Πεδίο, 2011.

Ξενόγλωσση βιβλιογραφία

  • Ashworth, M. (2014). Yellow fish guidance manual. Cat code: LIT 7472; Yellow Fish, UK Environment Agency, UK.
  • Barbieri, R., S. Zogaris, E. Kalogianni, M. Stoumboudi, Y. Chatzinikolaou, S. Giakoumi,Y., Kapakos, D. Kommatas, N. Koutsikos, V. Tachos, L. Vardakas & Economou A.N. (2015). Freshwater Fishes and Lampreys of Greece: An annotated checklist. Monographs on Marine Sciences No. 8. Hellenic Center for Marine Research: Athens, Greece. [Ο πιο πρόσφατος και έγκυρος κατάλογος των ψαριών των εσωτερικών υδάτων της Ελλάδας].
  • Beatley T. (2010). Biophilic cities. Island Press, Washington, DC.
  • Bjorkland, R., Pringle, C.M. and Newton, B., (2001). A Stream Visual Assessment Protocol (SVAP) for riparian landowners. Environmental Monitoring and Assessment, 68(2), pp.99-125. [Πολύ χρήσιμο πρωτόκολλο αξιολόγησης ρεμάτων και ποταμών, ειδικά για εθελοντικές ομάδες πολιτών, πολύ διαδεδομένο πλέων].
  • Clayton, S. and Myers, G., (2015). Conservation psychology: Understanding and promoting human care for nature. John Wiley & Sons. [Το πρώτο εγχειρίδιο για το θέμα αυτό, εξαιρετική προσπάθεια].
  • Cobourn, J., (1994). Cleaning up urban storm water: The storm drain stenciling approach (or getting to the nonpoint source). Journal of Soil and Water Conservation, 49(4), pp.312-316.
  • Colléony A White R, Shwartz A. 2019. (2019). The influence of spending time outside on experience of nature and environmental attitudes. Landscape and Urban Planning 187:96–104.
  • Colléony A, Levontin L, Shwartz A. (2020). The influence of spending time outside on experience of nature and environmental attitudes. Conservation Biology, Volume 34, No. 6, 1373–1382. [Αναφορά και αποδείξεις στην σημασία των ενδείξεων – environmental cues  –  για την προώθηση της ευαισθητοποίησης του κοινού στις πόλεις].
  • Cox DTC, et al. (2017). Doses of nearby nature simultaneously associated with multiple health benefits. International Journal of Environmental Research and Public Health 14:172.
  • Dorfman, L., Ervice, J. and Woodruff, K., (2002). Voices for change: A taxonomy of public communications campaigns and their evaluation challenges. Communications Consortium Media Center, Media Evaluation Project, Washington, DC, USA. [Αναφέρεται στις πρώτες προσπάθειες προώθησης του εγχειρήματος “Κίτρινο Ψάρι”].
  • Duvall J. (2011). Enhancing the benefits of outdoor walking with cognitive engagement strategies. Journal of Environmental Psychology 31:27–35.
  • Economou A.N., Giakoumi S., Vardakas L., Barbieri R., Stoumboudi M. & Zogaris S. (2007). The freshwater ichthyofauna of Greece: an update based on a hydrographic basin survey. Mediterranean Marine Science 8(1): 91-168.
  • Ellis, J.B. and Chatfield, P.R., (2006). Diffuse urban oil pollution in the UK. Urban Water Journal, 3(3), pp.165-173. [Αναφέρεται στην σημασία της πρόληψης με μέσα ευαισθητοποίησης όπως η εκστρατεία “κίτρινο ψάρι” στο ΗΒ].
  • Greoski, L. and Muench, K., (2010). Storm Drain Marking: Making a Difference One Drain at a Time. Poster: Coastal Waccamaw Stromwater Education Consortium. USA.
  • Groves C. (2003). Drafting a conservation blueprint: A practitioner’s guide to planning for biodiversity. Island Press, Washington, DC, USA.
  • Haslam S.M. (1990). River pollution: an ecological perspective. John Wiley & Sons. [Πολύ ωραία ανάλυση του φαινομένου της ρύπανσης από την «βοτανική» σκοπιά της ποταμολογίας]
  • Hensley, N., (2015). Cultivating biophilia: Utilizing direct experience to promote environmental sustainability. Journal of Sustainability Education, 9. ISSN: 2151-7452
  • Hoffmann, K. (2004). Storm Drain Labeling Guide.  Trenton, NJ: New Jersey Department of Environmental Protection. https://rucore.libraries.rutgers.edu/rutgers-lib/18601/
  • Hubicki, T.S. & Weatherbe, D.G., (2001). Storm water Pollution Prevention Handbook. Internet ISBN 0-7794-2553-7. Ontario, Canada.
  • IMBRIW-HCMR (2012). Inland Waters Fish Monitoring Operations Manual: Electrofishing Health And Safety / HCMR Rapid Fish Sampling Protocol. Version 1. Institute of Marine Biological Resources and Inland Waters, Hellenic Center for Marine Research: Athens, Greece. 79 p. [Εγχειρίδιο δειγματοληψιών ψαριών στα ποτάμια].
  • Karr J.R. & Chu E.W. (1999). Restoring life in running waters: better biological monitoring. Island Press, Washington D.C.. [Ένα από τα καλύτερα και πιο «προσιτά» έργα ερμηνείας της χρήσης των βιολογικών δεικτών για την αξιολόγηση οικολογικής ποιότητας των ποταμών].
  • Kottelat M. & Freyhof J. (2007). Handbook of European Freshwater Fishes. Kottelat,Cornol, Switzerland and Freyhof, Berlin, Germany.
  • Louv, R. (2008). Last Child in the Woods: Saving Our Children From Nature-Deficit Disorder. Algonquin Books of Chapel Hill, North Carolina, USA. [Σημαντικό “μανιφέστο” για την ανάγκη προώθησης μιας νέας βιωματική εκπαίδευσης των παιδιών στη φύση].
  • Louv, R. (2016). Vitamin N: The essential guide to a nature-rich life. Algonquin Books of Chapel Hill, North Carolina, USA. [Προσφέρει πολλές ιδέες για δημιουργικές δραστηριότητες ευαισθητοποίησης και περιβαλλοντικής εκπαίδευσης – έμφαση στις οικογένειες και νέους στη φύση].
  • Marcus-Wenger, J. and Schools, A.A.C.P., (2013). The pathway to restoration: teaching students to see the bigger picture in order to understand the smallest element. Classroom Implementation Project Baltimore Excellence in STEM Teaching Project April 30, 2013. USA.
  • Munne A., Prat N., Sola C., Bonada N. AND Rieradevall M., (2003). A simple field method for assessing the ecological quality of riparian habitat in rivers and streams: QBR index. Aquatic Conserv: Mar. Freshw. Ecosyst., 13: 147-163. [Εύχρηστο πρωτόκολλο για την εκτίμηση-αξιολόγησης της παρόχθιας βλάστησης των ποταμών-ρεμάτων, πολύ διαδεδομένο].
  • Naiman R.J., Décamps H & McClain M. (2005). Riparia – ecology, conservation, and management of streamside communities. Elsevier. [Το πιο σημαντικό “βιβλίο-εισαγωγής” στις παρόχθιες ζώνες των ποταμών].
  • Richardson, C., (2012). Citizen Science: Data Collection in Storm Drain Marking Program. Coastal Waccamaw Stromwater Education Consortium. USA.
  • Skoulikidis, N.T., Sabater, S., Datry, T., Morais, M.M., Buffagni, A., Dörflinger, G., Zogaris, S., del Mar Sánchez-Montoya, M., Bonada, N., Kalogianni, E. and Rosado, J., (2017). Non-perennial Mediterranean rivers in Europe: status, pressures, and challenges for research and management. Science of The Total Environment, 577:1-18.
  • Stream Keepers (Undated). The Stream keepers handbook: a practical guide to stream and wetland care (module 5: Storm drain marking). The Salmonid Enhancement Program, Department of Fisheries and Oceans, B. C. Ministry of Environment, Lands and Parks, and the B. C. Conservation Foundation, Canada.
  • Usman, F., Fernandas, T., Fernie, J., Read, P. and Hundal, J., (2001). The Prevention of oil and chemical pollution: Proactive approaches in the UK and Canada. Water and Environment Journal, 15(1), pp.51-55.
  • Vlami, V., Zogaris, S., Djuma, H., Kokkoris, I.P., Kehayias, G. and Dimopoulos, P., (2019). A Field Method for Landscape Conservation Surveying: The Landscape Assessment Protocol (LAP). Sustainability, 11(7). [Εύχρηστο πρωτόκολλο για την εκτίμηση της ποιοτικής κατάστασης του τοπίου, σε παρόμοια πλατφόρμα με την μέθοδο “rapid assessment” όπως το SVAP].
  • Zogaris, S., & Economou, A.N. (2017). The biogeographic characteristics of the river basins of Greece, in: Skoulikidis, N., Karaouzas, I., Dimitriou, E. (Eds.), The Rivers of Greece: Evolution, Current Status and Perspectives. Springer-Verlag GmbH Germany, Hdb Env Chem 59, pp. 53–95.
  • Zogaris S., Skoulikidis, N., & Dimitriou, E. (2017). River and wetland restoration in Greece: lessons from biodiversity conservation initiatives, in: Skoulikidis, N., Karaouzas, I., Dimitriou, E. (Eds.), The Rivers of Greece: Evolution, Current Status and Perspectives. Springer-Verlag GmbH Germany, Hdb Env Chem 59, pp. 403-431.
Το Κίτρινο Ψάρι – YellowFish

είναι διεθνώς αναγνωρισμένη εκστρατεία για την πρόληψη της ρύπανσης στα υδάτινα οικοσυστήματα μέσα και κοντά στις πόλεις.

Φορέας υλοποίησης του έργου

είναι το Ινστιτούτο Θαλάσσιων Βιολογικών Πόρων και Εσωτερικών Υδάτων  του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. με χρηματοδότηση του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής ΟΦΥΕΚΑ.